Bài viết cung cấp 11 bước cơ bản giúp bạn chuẩn bị hiệu quả khi bắt đầu sự nghiệp freelancer, bao gồm xác định mục tiêu, xây dựng quỹ dự phòng tài chính, chuẩn bị sẵn khách hàng, tổ chức lịch làm việc khoa học, tìm ngách chuyên môn, mở rộng mạng lưới, và duy trì mối quan hệ với khách hàng cũ.

Điểm nổi bật:

  • Xác định mục tiêu freelancing rõ ràng
  • Tiết kiệm quỹ dự phòng ít nhất 2-3 tháng sinh hoạt
  • Có sẵn một vài khách hàng trước khi chuyển sang freelance
  • Lập kế hoạch ngày làm việc có cấu trúc và nhiệm vụ rõ ràng
  • Phát triển chuyên môn hóa trong một lĩnh vực cụ thể để thu hút khách hàng

Illustration of a freelancer multitasking

Số lượng freelancer, hay “những người làm việc độc lập”, đang tăng nhanh khi ngày càng nhiều người rời bỏ công việc toàn thời gian để tự khởi nghiệp. Tại Vương quốc Anh, có khoảng năm triệu freelancer, trong đó thiết kế web và thiết kế nội thất được đánh giá là những nghề freelancer hấp dẫn nhất.

Nhưng để trở thành freelancer không chỉ dừng lại ở việc biết cách kết nối hay có một portfolio ấn tượng. Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ những lời khuyên hàng đầu về cách để chuẩn bị trước khi trở thành freelancer, tìm kiếm khách hàng và bí quyết để có cuộc sống freelancer hạnh phúc.

01. Xác định mục tiêu freelancing

Một trong những bước đầu tiên là hiểu rõ lý do bạn muốn freelance. Đơn giản là, nếu bạn không biết đích đến, rất khó để đến được nơi bạn muốn. Hãy dành thời gian cân nhắc xem bạn freelance vì muốn có thêm thời gian bên gia đình, muốn có thể du lịch và làm việc từ xa, hay muốn xây dựng đế chế kinh doanh riêng. Không có câu trả lời đúng hay sai, vì sở thích và mục tiêu của bạn có thể thay đổi theo thời gian.

02. Tiết kiệm quỹ dự phòng tài chính

Cash in a hand
Trước khi bắt đầu, hãy dự trù hai đến ba tháng không có thu nhập ổn định. Tôi từng tiết kiệm trong vài tháng để có một khoản đệm tài chính. Dù bạn vẫn sẽ đối mặt với áp lực chi tiêu, nhưng khoản dự phòng đó đảm bảo bạn luôn có thể chi trả tiền thuê nhà và ăn uống đầy đủ. Hãy nhớ rằng khách hàng đôi khi sẽ chậm thanh toán, vì vậy quỹ đệm giúp bạn yên tâm đầu tư toàn bộ thu nhập vào công ty trong sáu tháng đầu.

03. Có sẵn một vài khách hàng

Khi nhảy việc sang freelance, bạn không muốn mất những ngày đầu để chạy đua tìm khách. Hãy chắc chắn rằng bạn đã có một vài khách hàng chờ sẵn để bắt đầu, thậm chí có thể làm việc với họ vào buổi tối và cuối tuần trước khi nghỉ việc chính thức. Cách này giúp bạn làm quen dần với cuộc sống freelancer mà không quá bỡ ngỡ về giao tiếp khách hàng, deadline, giao sản phẩm, lập hóa đơn và quản lý tài chính. Nếu bạn không thích, bạn luôn có thể quay lại công việc cũ ngay ngày hôm sau.

04. Lập kế hoạch ngày làm việc

Person organising their diary
Khi không có nhiệm vụ rõ ràng, rất dễ bị phân tâm vào Slack, Twitter hay Pinterest. Những việc này trông có vẻ là công việc nhưng không có ai trả tiền cho thời gian đó. Tôi thường chia ngày làm việc thành hai hoặc ba khoảng với đầu việc cụ thể cho mỗi khoảng. Dù làm việc tự do, bạn vẫn cần kỷ luật để đảm bảo thu nhập đều đặn.

05. Tìm ngách chuyên môn

Không ai tìm đến bạn trừ khi họ có vấn đề cần bạn giải quyết. Dù bạn làm developer, designer hay plumber, hãy hiểu rõ nhu cầu của khách để đưa ra giải pháp phù hợp. Tôi chỉ tập trung vào thiết kế và chiến lược, nên khi khách cần giao diện hoàn chỉnh, tôi sẽ hợp tác với copywriter và developer để giải quyết trọn gói. Ngách chuyên môn càng rõ ràng, khách hàng càng nhanh nhận ra giá trị bạn mang lại.

06. Tận dụng bạn bè và đồng nghiệp

Không có cách chào hàng nào dễ dàng hơn khi được bạn bè, đồng nghiệp hay khách cũ giới thiệu. Những lời chứng thực sẽ bán hàng thay bạn. Hãy khuyến khích mạng lưới của bạn giới thiệu bạn qua word-of-mouth, LinkedIn hay testimonial trên website.

07. Tham gia các cộng đồng trực tuyến

Khách hàng tiềm năng của bạn thường sinh hoạt ở đâu? Diễn đàn, nhóm LinkedIn? Hãy tích cực tham gia, chia sẻ lời khuyên miễn phí để xây dựng vị thế chuyên gia. Khi đã quen mặt, họ sẽ dễ dàng chọn bạn hơn.

08. Chăm sóc khách hàng cũ

Cách đơn giản để luôn bận rộn là giữ chân những khách hàng đã có. Điều này không có nghĩa bạn phục vụ họ hơn khách mới, nhưng việc duy trì mối quan hệ ổn định giúp bạn an tâm hơn thay vì cứ chạy theo cái mới.

09. Chơi “trò dài”

People in a business meeting
Không phải cuộc gặp nào cũng tạo ra kết quả ngay. Có khi khách liên hệ lại vài năm sau. Đừng quá nản chí, vì freelance là một cuộc đua marathon.

10. Hạ thấp cái tôi khi cần

Ba năm trước, tôi nhận một công việc vẽ nút và module web dù không thường làm. Bất ngờ, đó trở thành khách hàng lớn nhất của tôi năm đó và đưa tôi vào team phát triển sản phẩm. Đôi khi bạn phải khởi đầu ở vị trí thấp để chứng tỏ giá trị.

11. Tìm hạnh phúc trước, thành công sẽ theo sau

Writing on the street says 'Passion led us here'
Bí quyết tôi vừa khám phá: thay vì chạy theo thành công, hãy tìm hạnh phúc trước. Khi vui, bạn làm việc tốt hơn. Hãy ăn uống lành mạnh, tập thể dục, gặp gỡ bạn bè, xem phim—làm bất cứ điều gì khiến bạn hạnh phúc, rồi thành công sẽ đến.