Đại dương có thể đạt ngưỡng nguy hiểm vào năm 2050

Đại dương có thể đạt ngưỡng nguy hiểm vào năm 2050

Nghiên cứu mới của UC Santa Barbara cho thấy rằng biến đổi khí hậu và áp lực từ hoạt động con người đang đẩy đại dương tới ngưỡng nguy hiểm, và nếu không có hành động khẩn cấp, tác động sẽ tăng gấp đôi vào năm 2050.

Điểm nổi bật:

• Tác động tích lũy của con người lên đại dương sẽ tăng gấp đôi vào năm 2050.
• Biến ấm đại dương và suy giảm sinh khối thủy sản là hai yếu tố chính.
• Vùng nhiệt đới, hai cực và ven bờ sẽ chịu thay đổi nhanh và mạnh nhất.
• Ven bờ là nơi gánh chịu nặng nề nhất, đe dọa sinh kế và an ninh lương thực.
• Cần chính sách giảm biến đổi khí hậu và quản lý thủy sản hiệu quả.

Đại dương đã từ lâu nuôi dưỡng cuộc sống con người, nhưng một nghiên cứu của Trung tâm Phân tích và Tổng hợp Sinh thái (NCEAS) tại UCSB cho thấy biến đổi khí hậu và các áp lực từ con người đang đẩy đại dương đến ngưỡng nguy hiểm.

Vùng biển vốn bao la và mạnh mẽ, dường như vô tận và không thể lay chuyển trước những tác động. Trong hàng thiên niên kỷ, con người dựa vào hệ sinh thái biển để lấy thực phẩm, nguyên liệu, cũng như phục vụ giải trí, kinh doanh, y tế và du lịch.

Tuy nhiên, tương lai của đại dương đang trở nên đáng lo ngại, theo các nhà nghiên cứu tại NCEAS.

"Ảnh hưởng tích lũy của chúng ta lên đại dương, vốn đã đáng kể, sẽ tăng gấp đôi vào năm 2050—chỉ trong 25 năm nữa," Tiến sĩ Ben Halpern, nhà sinh thái biển và Giám đốc NCEAS, phát biểu. Ông dẫn dắt nỗ lực dự báo trạng thái tương lai của môi trường biển dưới áp lực kết hợp từ ấm lên đại dương, mất sinh khối thủy sản, mực nước biển dâng, axit hóa và ô nhiễm dinh dưỡng. "Điều này đáng buồn và bất ngờ, không phải vì tác động sẽ tăng, mà bởi vì chúng tăng quá nhanh."

Nhóm nghiên cứu, gồm cộng tác viên từ Đại học Nelson Mandela (Nam Phi), cũng nhận định rằng vùng nhiệt đới và hai cực sẽ trải qua thay đổi mạnh mẽ nhất, trong khi khu vực ven bờ sẽ chịu gánh nặng nặng nề nhất.

Nghiên cứu, được hỗ trợ chủ yếu bởi Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ (NSF), đã được công bố trên tạp chí Science.

Một mô hình toàn cầu toàn diện về tác động của con người

Khi hoạt động của con người trên biển và dọc bờ ngày càng gia tăng, tác động lên hệ sinh thái biển cũng tăng. Halpern và nhóm của ông đã bắt đầu tìm hiểu các mảnh ghép này gần 20 năm trước, đặt nền móng cho nghiên cứu hiện tại.

"Mọi người thường chỉ theo dõi từng vấn đề một, chứ không tổng hợp lại," Halpern nói. "Có quan niệm rằng đại dương rộng lớn nên tác động của con người không thể nghiêm trọng đến vậy."

Nỗ lực xây dựng mô hình toàn diện về tác động của con người lên đại dương dẫn đến bài báo năm 2008 trên Science, tổng hợp 17 bộ dữ liệu toàn cầu để vẽ bản đồ cường độ và phạm vi hoạt động của con người. Kết quả ban đầu cho thấy không nơi nào không bị ảnh hưởng, và 41% môi trường biển chịu tác động nặng.

"Bài báo trước cho chúng ta biết vị trí hiện tại; bài báo này cho thấy chúng ta đang hướng tới đâu," Halpern nói.

Biến ấm đại dương và mất sinh khối do khai thác thủy sản được dự báo là hai đóng góp chính cho các tác động tích lũy tương lai. Vùng nhiệt đới có tốc độ gia tăng tác động nhanh nhất, trong khi hai cực, vốn đã chịu nhiều ảnh hưởng, sẽ tiếp tục chịu tổn thương nặng hơn. Mức độ tác động cao này có thể vượt quá khả năng thích ứng của hệ sinh thái, gây thách thức cho xã hội và các tổ chức.

Khu vực ven bờ dự kiến phải gánh chịu phần lớn tác động—điều không bất ngờ vì đa số hoạt động của con người nằm gần bờ. Tuy nhiên, đây vẫn là kết quả đáng lo ngại bởi ven bờ là nơi con người khai thác nhiều giá trị nhất từ đại dương. Nhiều quốc gia phụ thuộc vào biển để lấy thực phẩm, sinh kế và các lợi ích khác. "Nhiều quốc gia sẽ phải đối mặt với mức tăng đáng kể," Halpern cho biết.

Các tác giả cho rằng chính sách giảm biến đổi khí hậu và quản lý thủy sản hiệu quả có thể giúp quản lý và giảm thiểu tác động của con người, nhất là khi biến ấm đại dương và mất sinh khối đóng vai trò lớn trong dự báo tương lai. Đồng thời, ưu tiên quản lý các hệ sinh thái như đầm lầy muối và rừng ngập mặn, vốn dự kiến chịu tác động nặng, cũng có thể giảm áp lực.

Khi trình bày các dự báo và phân tích này, các nhà nghiên cứu hy vọng hành động càng sớm càng tốt để giảm thiểu tác động gia tăng từ hoạt động con người.

"Khả năng nhìn vào tương lai là một công cụ lập kế hoạch rất mạnh mẽ," Halpern nói. "Chúng ta vẫn có thể thay đổi tương lai; bài báo này là một cảnh báo, không phải đơn thuốc."