Nhóm nghiên cứu tại Đại học Binghamton và Đại học Arizona đã xác nhận qua mô hình 3D và thực nghiệm hiện trường rằng các tượng moai có thể di chuyển theo chuyển động lắc nhờ dây thừng và ít người tham gia. Họ đã vận chuyển mô hình 4,35 tấn dài 100m chỉ trong 40 phút.
Điểm nổi bật:
- Các nhà nghiên cứu sử dụng vật lý, mô hình 3D và thực nghiệm hiện trường để chứng minh moai có thể “đi bộ” bằng dây thừng.
- Tượng di chuyển theo chuyển động lắc zig-zag nhờ đế dạng D rộng và độ nghiêng về phía trước.
- Mô hình moai nặng 4,35 tấn được di chuyển 100m bởi 18 người trong 40 phút, cho thấy hiệu quả cao.
- Đường sá Rapa Nui có tiết diện lõm rộng 4,5m giúp ổn định tượng khi vận chuyển.
- Phương pháp “đi bộ” càng lớn càng hiệu quả hơn, phù hợp với kích thước tượng khổng lồ.
Tượng Đảo Phục Sinh thực sự 'đi bộ' và được vật lý chứng minh
Nhóm nghiên cứu bao gồm nhà khảo cổ Carl Lipo của Đại học Binghamton đã sử dụng mô hình 3D và thực nghiệm hiện trường để xác nhận rằng người Rapa Nui cổ đại đã “đi bộ” cùng các tượng moai nổi tiếng bằng dây thừng và rất ít người.
Trong nghiên cứu xuất bản trên Journal of Archaeological Science, Lipo cùng Terry Hunt (Đại học Arizona) khảo sát gần 1.000 tượng moai và nhận thấy chuyển động lắc zig-zag với đế dạng D và độ nghiêng 5–15° là chìa khóa.
Mô hình và thực nghiệm
Để kiểm chứng, nhóm đã xây dựng một mô hình moai nặng 4,35 tấn. Chỉ với 18 người, họ đã kéo tượng 100m trong 40 phút, tiết kiệm năng lượng và thời gian so với các phương pháp trước đó.
Đường sá hỗ trợ vận chuyển
Các con đường rộng 4,5m, tiết diện lõm, được thiết kế để ổn định tượng khi di chuyển. Người xưa có thể làm đường mới, kéo tượng, rồi lại đào đường tiếp theo theo trình tự.
Kết luận
Lipo khẳng định không có lý thuyết nào khác giải thích được cách vận chuyển moai hiệu quả như vậy. Phương pháp “đi bộ” không chỉ khoa học mà còn tôn vinh trí tuệ và kỹ năng của người Rapa Nui cổ đại.
