3 chất phụ gia thực phẩm có thể gây hại cho sức khỏe đường ruột

Gut health đã trở thành chủ đề quan trọng trong dinh dưỡng và sức khỏe. Đồng thời, mối quan ngại về cách các phụ gia và chất bảo quản có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh đang ngày càng tăng.

Trong khi một số thành phần được xem là an toàn, những thành phần khác đang thu hút sự chú ý vì khả năng gây hại cho đường ruột.

1. Maltodextrin

Bạn có thể thấy maltodextrin trên nhãn của thức uống thể thao hoặc đồ uống năng lượng. Thành phần này cũng có trong kẹo, sốt trộn salad và gói súp ăn liền.

Maltodextrin là chất được chiết xuất từ tinh bột, dùng để làm đặc kết cấu và kéo dài thời hạn sử dụng. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phân loại nó là “Generally Recognized As Safe” (GRAS), nghĩa là an toàn ở liều lượng nhỏ.

Vì maltodextrin chuyển hóa nhanh thành đường, những người kiểm soát đường huyết như người mắc tiểu đường nên theo dõi lượng tiêu thụ.

Nghiên cứu về tác động của nó lên đường ruột còn nhiều mâu thuẫn. Một số nghiên cứu cho thấy maltodextrin có thể làm mất cân bằng vi khuẩn đường ruột, thúc đẩy các chủng liên quan đến viêm và bệnh Crohn. Tuy nhiên, một nghiên cứu nhỏ lại ghi nhận nó hỗ trợ sự phát triển của một số vi khuẩn có lợi.

2. Nitrat và nitrit natri

Khi làm sandwich với thịt nguội, hãy xem kỹ nhãn. Một số sản phẩm ghi “Không thêm nitrat” hoặc “Không nitrat”, nhưng nhiều sản phẩm vẫn chứa sodium nitrate hoặc nitrite.

Sodium nitrate là một loại muối có trong rau quả và nước uống. Nó cũng được thêm vào thực phẩm, đặc biệt là thịt chế biến, để giữ màu và ngăn vi khuẩn.

Trong cơ thể, nitrat và nitrit có thể chuyển thành nitrosamine, là chất gây ung thư.

Nghiên cứu cho thấy tiêu thụ nhiều thịt chế biến làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. Các nghiên cứu khác cũng chỉ ra nitrat và nitrit từ sản phẩm động vật có thể thay đổi hệ vi sinh gây viêm.

Dù sử dụng nguồn tự nhiên như bột cần tây, các hợp chất tạo ra vẫn tương tự nitrat nhân tạo.

Vì vậy, FDA giới hạn hàm lượng: không quá 200 ppm với nitrit và 500 ppm với nitrate trong sản phẩm ăn sẵn.

Tuy nhiên, khoa học vẫn chưa rõ ràng hoàn toàn. Một số nghiên cứu cho thấy nitrat từ thực phẩm cũng hỗ trợ chức năng mạch máu và cân bằng hệ vi sinh.

3. Carrageenan

Carrageenan là chất nhũ hóa chiết xuất từ tảo biển, thường gặp trong kem, thanh protein và thanh năng lượng. Trên nhãn có thể ghi “carrageenan gum” hoặc “Irish moss”. Nó giúp cải thiện cấu trúc nhưng cơ thể không tiêu hóa hoàn toàn.

Tác động của carrageenan lên đường ruột vẫn còn gây tranh cãi. Một số bệnh nhân hội chứng ruột kích thích (IBS) cho biết nó làm trầm trọng triệu chứng, và các nghiên cứu liên kết carrageenan với viêm đường ruột, rối loạn vi khuẩn và tổn thương niêm mạc. Người bệnh viêm ruột như Crohn hay loét đại tràng cũng nên thận trọng.

Các chất nhũ hóa phổ biến khác bao gồm:

• Polysorbates
• Carboxymethyl cellulose (cellulose gum)
• Xanthan Gum
• Guar gum
• Pectin
• Lecithin
• Gum acacia hoặc gum arabic
• Locust bean gum

Một số nghiên cứu cho thấy cellulose gum và polysorbates có thể tác động xấu đến vi sinh, gây viêm hoặc các triệu chứng tiêu hóa.

Cách duy trì đường ruột khỏe mạnh

Các nhà khoa học vẫn tiếp tục nghiên cứu phụ gia và ảnh hưởng lên đường ruột, nhưng nhiều vấn đề vẫn chưa được giải đáp.

Ngay cả khi chưa có hướng dẫn rõ ràng về những gì cần tránh, nghiên cứu chỉ ra thói quen dinh dưỡng sau giúp hỗ trợ đường ruột:

• Ăn đa dạng thực phẩm giàu dinh dưỡng để duy trì hệ vi sinh cân bằng.
• Bổ sung đủ chất xơ vì đây là thức ăn cho vi khuẩn có lợi, hỗ trợ tiêu hóa và giảm nguy cơ tim mạch, tiểu đường.