Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã phân tích 67 thử nghiệm ngẫu nhiên với hơn 7000 người mắc IBS, so sánh liệu pháp hành vi như CBT và thôi miên hướng ruột với điều trị tiêu chuẩn. Kết quả cho thấy liệu pháp hành vi, cả trực tiếp và qua kỹ thuật số, mang lại hiệu quả giảm triệu chứng vượt trội.
Điểm nổi bật:
- CBT và thôi miên hướng ruột hiệu quả hơn điều trị tiêu chuẩn.
- Phương pháp số (ứng dụng/internet) có thể mở rộng quy mô nhanh chóng.
- Cần thêm nghiên cứu so sánh trực tiếp liệu pháp số với liệu pháp truyền thống.
- Lợi ích có thể bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng giả dược.
- Có thể triển khai liệu pháp hành vi sớm hơn sau khi chẩn đoán.

Liệu pháp hành vi như CBT và thôi miên hướng ruột cho thấy hiệu quả giảm triệu chứng hội chứng ruột kích thích (IBS) vượt trội hơn so với lời khuyên chế độ ăn và thuốc nhuận tràng. Rối loạn tín hiệu ruột-não được cho là nguyên nhân chính, khi thức ăn hoặc căng thẳng tâm lý kích hoạt tín hiệu báo động ngược lại giữa ruột và não.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Leeds, dẫn đầu bởi Alexander Ford, đã tổng hợp kết quả từ 67 thử nghiệm ngẫu nhiên với hơn 7000 người tham gia. Các liệu pháp kéo dài từ 4 đến 12 tuần được so sánh với nhóm kiểm soát nhận điều trị tiêu chuẩn hoặc chờ liệu pháp.
Kết quả cho thấy cả CBT và thôi miên hướng ruột, dù được thực hiện trực tiếp hay qua ứng dụng/internet, đều giảm đáng kể triệu chứng so với điều trị thông thường. Ford cho rằng việc đưa liệu pháp hành vi vào giai đoạn sớm hơn và áp dụng kỹ thuật số có thể mở rộng quy mô điều trị cho hàng loạt bệnh nhân.
Tuy nhiên, Lindfors tại Karolinska lưu ý phần lợi ích có thể liên quan đến hiệu ứng giả dược do người tham gia khó giấu nhóm điều trị. Ông đề xuất các thử nghiệm so sánh toàn phần với bán phần liệu pháp để đánh giá chính xác hiệu quả.
Tại Việt Nam, việc ứng dụng các liệu pháp hành vi số còn gặp nhiều thách thức về nguồn lực và nhận thức từ bệnh nhân. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng y tế số và tâm lý trị liệu trực tuyến mang đến tiềm năng mở rộng tiếp cận cho người bệnh IBS.
Journal reference:
The Lancet Gastroenterology & Hepatology DOI: 10.1016/S2468-1253(25)00238-9